Te maleńkie, zabawne stworzenia, często widywane, jak biegają po polach lub w podnoszących na duchu filmach o ratowaniu zwierząt, to małe lisy. Ale jak je oficjalnie nazywamy? Najpopularniejszym terminem jest lis, chociaż używane są również określenia szczenię i młode, w zależności od gatunku i kontekstu. Zrozumienie tych pojęć i cyklu życiowego tych dzikich zwierząt rzuca światło na ich zachowanie i wyjaśnia, dlaczego najlepiej obserwować je z daleka.
Зміст
Nauka o rodzinach lisów
Lisy należą do rodziny Canidae, tej samej grupy co wilki, kojoty i psy domowe. „Prawdziwe lisy” zaliczane są do rodzaju Vulpes, przy czym lis zwyczajny (Vulpes vulpes ) jest najpospolitszym dzikim psem na świecie. Oznacza to, że lis, niezależnie od użytego terminu, jest członkiem rodziny mięsożerców o dużych zdolnościach adaptacyjnych i inteligencji.
Od bezradności do zabawy: wczesne etapy
Młode lisy rodzą się zaskakująco bezradne: ślepe, głuche i pokryte miękkim szarym lub brązowym futrem – bardzo różniącym się od czerwonawego futra, które większość ludzi kojarzy z dorosłymi. Po urodzeniu ważą zaledwie 50–150 gramów. W miocie zazwyczaj znajduje się od trzech do sześciu młodych lisów, które przychodzą na świat w starannie wybranych norach – często przerobionych na borsucze nory lub w nowo wykopanych tunelach. Główną odpowiedzialność ponosi matka, zwana lisem, chociaż samiec, czyli lis-pies, pomaga, dostarczając rodzinie pożywienia.
W ciągu 10–14 dni oczy młodych zaczynają się otwierać, początkowo ukazując uderzający niebieski odcień, który z czasem ciemnieje do bursztynu lub brązu. Oznacza to początek szybkiego rozwoju: stają się bardziej mobilne, eksplorują otoczenie i przechodzą na pokarm stały – małe ssaki, owady, a nawet resztki ludzkie, jeśli żyją w pobliżu obszarów zaludnionych – już po 6-8 tygodniach.
Dorastanie na wolności: niezależność i przetrwanie
Do 3 miesiąca życia młode lisy uczą się od rodziców i rodzeństwa z miotu niezbędnych umiejętności przetrwania. Pozostają w norze lub w jej pobliżu, doskonaląc swoje instynkty łowieckie i dostosowując się do nocnego trybu życia. Niektórzy pozostają z rodziną przez całą zimę, zwłaszcza tam, gdzie pożywienia jest pod dostatkiem, inni natomiast wyruszają samotnie późnym latem lub wczesną jesienią.
Lisy nie są zwierzętami domowymi. Ich dzikie zachowanie – kopanie, oznaczanie terytorium i nocne nawyki – sprawia, że nie nadają się na zwierzęta domowe. Nawet te wychowane przez ludzi pozostają nieprzewidywalne i wymagają specjalistycznej opieki.
Co zrobić, jeśli znajdziesz młodego lisa
Jeśli spotkasz pozornie porzuconego lisa, najlepiej obserwować go z daleka. Rodzice często są w pobliżu, a interwencja człowieka może skomplikować sytuację. W razie potrzeby grupy ratujące dziką przyrodę mogą udzielić wskazówek.
Lisy występują na większości półkuli północnej i w niektórych częściach Australii. Widok młodych lisów w pobliżu ich nor o świcie lub zmierzchu przypomina nam o dzikim świecie, który kwitnie obok nas.
Ciesz się ich zabawnymi wybrykami z daleka, szanując jednocześnie ich potrzebę niezależności i ważną rolę w ekosystemie. Zbliżanie się do nich lub karmienie ich może zakłócić ich naturalny rozwój i prowadzić do niebezpiecznych spotkań.
Ostatecznie terminy lis, szczenię i młode odnoszą się do tych samych uroczych, ale dzikich stworzeń: następnej generacji elastycznych i odpornych lisów.
